Vài lý do khiến Bill Gates tới Việt nam
Tháng Tư 23, 2006 Bình luận về bài viết này
Không
ít người mạnh dạn tuyên bố hoặc thầm nghĩ rằng Bill Gates sang Việt nam là để
đạt được một thỏa thuận về bản quyền như họ đã làm với Trung Quốc, hay để bán
cho bộ Tài chính một ít bản quyền phần mềm. Nhưng khi nghĩ vậy họ đã bỏ sót một
vài yếu tố quan trọng sau:
- Doanh số bản quyền
phần mềm của Microsoft tại Việt nam trong một năm chưa bằng doanh số một
ngày của họ tại Nhật bản. Đối với Bill Gates thời gian là tiền bạc, người
ta từng tính rằng nếu Bill Gates cúi xuống nhặt tờ 100$ rơi trên đường
thời gian lãng phí đó còn giá trị gấp nhiều 100$ nhặt được lên. Vậy mà lần
này ông bỏ ra gần 2 ngày cho Việt nam. Đi cùng Bill Gates không chỉ một
mình ông, mà là cả một đoàn người chuẩn bị, hộ tống và bao nhiêu trang
thiết bị với khoản chi phí tính ra có thể vượt xa doanh số của Microsoft
tại Việt nam. Nói tóm gọn lại, Bill Gates sang Việt nam không phải vì lý
do kinh tế ngắn hạn hay trung hạn. - Việt Nam không
thể so sánh với Trung Quốc về quy mô thị trường, hay mức độ trưởng thành
về vấn đề bản quyền phần mềm. Nền kinh tế Trung Quốc đã lớn tới mức họ sẽ
trở thành một nguồn thu đáng kể cho Microsoft trong hiện tại và nguồn thu
này sẽ còn tăng dữ dội trong nhiều năm tới. Nền kinh tế Trung Quốc đã phát
triển tới mức chi phí cho bản quyền phần mềm không còn là quá lớn đối với
họ. Và nền kinh tế TQ đã phát triển tới mức vấn đề bản quyền nếu không
được cải thiện sẽ tác động có hại tới môi trường kinh tế, cản trở sự phát
triển ngành công nghiệp phần mềm của chính họ. Nói cách khác, khi Bill
Gates gặp chủ tịch Hồ Cẩm Đào thì Microsft đã đạt được các lợi ích kinh tế
ngay trước mắt, trong ngắn hạn, cũng như trong dài hạn. Nhưng Việt nam thì
không, Việt nam là con cá nhỏ tới mức có bắt lên được người ta cũng sẽ vứt
lại xuống hồ chờ nó lớn lên. - Như nhiều nhà chiến
lược ICT đã nhận định, việc vi phạm bản quyền phần mềm lại là vũ khí tốt
nhất của Microsoft chống lại các đối thủ mã nguồn mở. Gây áp lực quá mạnh
trong việc tuân thủ bản quyền sẽ khiến cho người sử dụng và các lập trình
viên Việt nam, vốn không thể chi trả nổi các khoản phí mua bản quyền, sẽ
buộc phải chuyển sang các platform mã nguồn mở. Kết quả là Microsoft không
nhận được gì mà sẽ tự tạo cho mình một đội ngũ đối thủ hùng hậu. Một khi
các lập trình viên và người sử dụng còn có thể vi phạm bản quyền phần mềm
thì sẽ không có lý do kinh tế gì để họ sử dụng các sản phẩm open source
vốn bị coi là kém chất lượng hơn. Điều này Microsoft hiểu, vì họ đã trải
nghiệm tại các thị trường Trung Quốc, Ấn độ, Mỹ la tinh. Chiến lược của họ
không phải là gây áp lực tuyệt đối lên vấn đề bản quyền, mà quản lý nó một
cách thận trọng, để vừa có thể thu phí bản quyền từ những người nghiêm túc
và có tiền, vừa không tạo ra một đội ngũ đối địch, vừa khiến platform của
MS trở thành con ngựa thành Tơ roa xâm nhập sâu vào và tạo ảnh hưởng tới
ngành công nghiệp ICT Việt nam.
Nhưng
tại sao Bill Gates tới Việt nam? Bên cạnh các lý do làm phúc, tò mò hay thăm
quan dứt khoát phải còn các lý do khác về lợi ích. Sau đây có thể là một vài lý
do
- Microsft và Intel
thật sự cho rằng Việt nam có tiềm năng để trở thành một Ấn độ mới trên hai
phương diện nguồn lực outsource và thị trường tiêu thụ ICT. Không phải là
trùng hợp khi mà cả Intel lẫn Microsoft đều đến Việt nam. Bộ đôi công ty
đầu tầu này, vốn được gọi là cặp Wintel, đã cùng nhau thay đổi bộ mặt nền
công nghiệp ICT của Mỹ, và một khi họ nhìn vào đâu cả ngành công nghiệp
ICT sẽ phải nhìn theo, họ đi tới đâu cả ngành sẽ phải đi theo. Lần này họ cùng tới Việt nam, nhiều khả năng là họ tới để tạo sự quan tâm về nó,
thúc đẩy nó và tìm cơ hội để biến nó thành một cường quốc thật sự về ICT - Microsoft là một công
ty marketing, họ không quan tâm nhiều tới việc tự bán sản phẩm, đối tác
làm hộ họ điều này. Trọng tâm của họ luôn là xây dựng thương
hiệu, hình ảnh, sản phẩm tốt và vị thế thị trường. Khi
hôm nay chúng ta biết tới 1 thương hiệu thì 10 năm, 20 năm sau chúng ta
vẫn còn nhớ đến nó với một ấn tượng hầu như không thay đổi. Lần đến Việt nam này của
Bill Gates là một cơ hội cho Microsoft trong việc xây dựng hình ảnh không
phai mờ về công ty này và sản phẩm của nó trong lòng người Việt. Tất
cả giới lãnh đạo cao cấp nhà nước, tất cả các công ty hàng đầu, toàn bộ
giới trí thức, toàn bộ sinh viên Việt nam, phương tiện thông tin đại chúng
và thậm chí cả đồng bào dân tộc đều hướng về Bill Gates và Microsoft. Bill Gates tới Việt nam, đi theo ông là việc Microsoft xâm nhập vào
lòng người Việt; dù bận rộn là vậy ông vẫn không quên giới
thiệu bộ 3 sản phẩm chính Windows, Office và Internet Explorer, kết quả là
bây giờ mọi người Việt chúng ta sẽ đều ghi nhớ chúng, và 10 năm sau khi có đủ tiền chúng ta sẽ mua chúng. - Bill Gates đến với
Việt nam là một bài marketing điển hình. Khi một ngôi sao xuất hiện trước
công chúng, thì những thứ xuất hiện cùng anh ta sẽ được quảng cáo. Bill
Gate là ngôi sao, Microsoft và sản phẩm của họ là những thứ xuất hiện cùng
ông. Một vấn đề quan trọng khác, trong kỷ nguyên Internet 2.0 ai làm chủ Internet người đó thống trị thế giới. Tại Mỹ và nhiều quốc gia thương
hiệu Microsoft đang suy yếu, thay vào đó Google đang là tâm điểm của báo chí
và truyền thông. Để đảo ngược xu hướng này thì một quốc gia nhỏ chưa phát triển như Việt nam cũg có thể là quân cờ chiến lược. Chuyến đi này của Bill Gates tới Việt nam, vô tình hay cố
ý, đã giúp Microsft có được lợi thế người đi đầu, chiếm địa vị duy nhất trong lòng hàng chục triệu người sắp hòa nhập vào kỷ nguyên Internet. - Bản quyền cũng là câu
chuyện của 10 năm. Lần này Bill Gates không cố ép chúng ta hai chữ
"bản quyền", điều Microsft muốn là gieo được 2 chữ "bản
quyền" vào lòng người Việt nam, họ chuẩn bị sẵn sàng nó cho cái ngày
Việt nam trưởng thành về mặt bản quyền như Trung quốc ngày hôm nay.
Hãy
nhớ rằng Bill Gates đến Việt nam không phải để bán, ông đến để chuẩn bị đất
nước này cho việc bán vào nhiều năm sau này. Bill Gates và Microsoft thành tâm muốn
Việt nam phát triển, vì nếu Việt nam không phát triển thì chuyến đi này của ông
là một sự lãng phí lớn.
Bill
Gates đến Việt nam, mang theo thông điệp của một cơ hội mới, vấn đề còn lại nằm
ở chúng ta. Việt nam mong muốn nắm lấy cơ hội này, nhưng liệu chúng ta có nắm
được hay không? Hay lại để nó trôi đi như bao lần trước. Điều này phụ thuộc
nhiều vào kiến thức và trình độ của các nhà quản lý vĩ mô.
TanNg
Bài này post dưới bản quyền Creative Commons